«Մեդիա պաշտպան» նախաձեռնության հարցազրույցը «ՄԵԴԻԱ ԳՐՈՒՊ» գովազդային գործակալության տնօրեն Կարեն Համբարձումյանի հետ։
Ընդհանրապես տնտեսության մեջ խնայումը առաջին հերթին անդրադառնում է գովազդային եւ մարքեթինգային ծախսերի վրա։ Հայաստանում արձանագրվող տնտեսական անկումը մեծ հարված է հասցրել գովազդային շուկային, որն էլ իր հերթին ազդել է լրատվամիջոցների ֆինանսական անկախության վրա։ Հայաստանյան շատ լրատվամիջոցներ կանգնած են գովազդային պայմանագրերի կասեցման եւ կրճատման վտանգի առջև։ Գովազդային գործակալությունները, որոնք համարվում են միջնորդ գովազդատուների և լրատվամիջոցի միջև, ռազմավարական ի՞նչ քայլեր են ձեռարկում, մարքեթինգային ի՞նչ նոր մարտավարություն են մշակում։ Որտեղի՞ց հայթայթել գումար։
Սկսեմ նրանից, որ գովազդային գործակալությունները միջնորդ չեն, այլ կատարում են շատ կարևոր գործառույթներ՝ պատվիրատու – ԶԼՄ շղթայում, այն է՝ ռազմավարության մշակում, տակտիկական քայլերի իրականացում, տարատեսակ ուսումնասիրություններ, վերլուծություններ, որոնք օգնում են գովազդային արշավի բազմապատիկ էֆֆեկտիվություն ապահովելուն:
Որոշ բիզնեսմեններ, որոնք չեն հասկանում գովազդի նշանակությունն իրենց բիզնեսում, բերում են բազմաթիվ սուբյեկտիվ հիմնավորումներ, վարկաբեկումներ գովազդի հասցեին: Գովազդը չափելի է, եթե կարողանան բիզնեսմենները որոշակի միջոցներ էլ տրամադրեն, կհասկանան, թե ինչ ծավալի օգուտ տվեց գովազդը:
Բիզնես վարելու համար պետք են հիմնավոր գիտելիքներ, որի մեջ իր կարևորագույն տեղն ու դերն ունեն մարքեթինգային գործիքները: Ուստի պետք չէ առաջին իսկ դժվարության դեպքում գովազդային ծախսերը կրճատել: Դրանով կրճատում եք Ձեր բիզնեսը: Բիզնեսը՝ վաճառք է, լինի ապրանքի թե ծառայության: Որքան շատ ես վաճառում, այդքան մեծ բիզնես ունես: Իսկ վաճառքի գործիքներից մեկն էլ գովազդն է: Ես գիտեմ բիզնեսներ, որ ունեն որակյալ արտադրություն, չունեն գովազդ և գտնվում են ծայրահեղ դրության մեջ, և գիտեմ այլոց, որոնց ապրանքը չի փայլում, բայց ունեն գովազդ և հետևաբար լավ վաճառքներ:
Հայաստանյանյան շուկայի անկումը պայմանավորված է առաջին հերթին պատերազմով, սակայն կան նաեւ միջազգային գովազդատուներ։ Ինչպիսի՞ միտումներ կան շուկայի այս սեկտորում։
Հայաստանն ամբողջ աշխարհի մի մասն է: Եվ աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձությունները ևս անդրադառնում են հայաստանյան կյանքին: Շուկայի անկումը սկսվեց մարտից, երբ սկսվեցին Կորոնավիրուսի դեմ սահմանափակումները: Այ հենց այստեղ է երևում գովազդային գործակալության դերը: Մեր միջազգային պատվիրատուների համար փոխեցինք գովազդի ռազմավարությունը՝ մի տեսակից փոխանջատվելով մյուսին և կարողացանք գոնե պահպանել վաճառքները: Հետո եկավ պատերազմը՝ բոլորիս համար այն անտանելի է: Երեխաներն էլ են գովազդի սպառող և երեխաներին մեծերի խնդիրների մեջ ներգրավելը, մեղմ ասած, ճիշտ չէ և որոշ գովազդներ շարունակեցինք պահել:
Այն գովազդները, որոնք շատ ուրախ էին, և այդ ուրախ գովազդները լավն էին ոչ պատերազմական շրջանում և պահանջված, ապա պատերազմի օրերին պատվիրատուների հետ համաձայնեցված ժամանակավորապես դադարեցվեցին և տվյալ ժամանակի համար ստեղծվեցին համապատասխան գովազդներ:
Ինչո՞ւ ամբողջությամբ չհանվեց, քանի որ սգալի օրեր էին, բայց չէ որ առաջնագծին ուժեղ տնտեսությամբ երկիր է պետք: Պետք է աշխատել, որ աշխատեն բոլոր օղակները, այդ թվում նաև լրատվամիջոցները, որպեսզի կարողանան ժամանակին լրատվությամբ ապահովեն:
Արդյոք Կառավարությունը փորձո՞ւմ է մեղմել այս հարվածները, արդյոք գովազդային շուկայի ներկայացաուցիչների հետ փորձո՞ւմ է համագործակցել։
Եղան մի քանի գովազդային ծրագրեր կորոնավիրուսի կանխարգելման իրազեկման նպատակով, սակայն այս իրավիճակում որոշ գովազդային ընկերություններ, առանց պետական պատվերի, միասին փորձեցին ծրագրեր մշակել հասարակության մեջ վաղվա օրվա հանդեպ հույս ու հավատ մտցնելու համար:
Ամենաշատը տուժել է հեռուստատեսային գովազդը։ Եթերում պտտվող գովազդները հին են, նոր գումար չի գեներցավում։ Արդյոք հեռուստաընկերությունները վերանայե՞լ են գովազդի գներն ու, ընդհանարապես, կան պատվիրատուներ, որոնք հետաքրքրվում են գովազդով այս պայմաններում։
Տուժել են բոլոր ուղղությունները: Որոշները ընդհանրապես փակվել են:
Հեռուստատեսությունները և ռադիոընկերությունները թեև չեն փոխել գները, սակայն շատ զիջումների են գնացել, տրվել են լրացուցիչ բոնուսներ և զեղչեր:
Արտաքին գովազդում կորուստները շատ մեծ էին, քանի որ բնակչությունը մեկուսացված էր իրենց բնակարաններում: Մյուս պատճառն էլ այն է, որ արտաքին գովազդի գնագոյացման մեջ իր առյուծի բաժինն ունի պետական տուրքը, այն հաստատուն է: Գործակալությունները դիմել են համապատասխան մարմիններին տուրքերը ժամանակավորապես վերանայելու խնդրանքով, սակայն …
Ինտերնետային ոլորտը ունեցել է ակտիվություն, այստեղ էլ գներն այնպիսին են, որ շատ գովազդատուներ կան մեկ էջի վրա, որ երբեմն գովազդային բաններների արանքում հազիվ ես կարդում հոդվածը, փակում ես գովազդը, մյուսն է հայտնվում, ի վերջո նյարդայնանում՝ անջատում: Կայքից հեռանալը թեև երևում է, բայց այլ ցուցանիշով՝ կարևորվում է այցելությունը: Սա մեծագույն խնդիր է կայքերի համար, որովհետև առանց Կորոնավիրուսի և պատերազմի էլ իրենք սկսում են լսարան կորցնել: Այստեղ էլ օրենսդրական բաց կա:
Ինչպես գիտեք, ԱԺ—ն ընդունեց «Հեռուստատեսության և ռադիոյի մասին» և «Գովազդի մասին» օրենքներում փոփոխություն կատարելու՝ կառավարության առաջարկը, որով նախատեսվում էր Հանրային հեռուստաընկերությանը վերապահել առևտրային գովազդ հեռարձակելու իրավունքը: Հեռուստաընկերություններն արդեն դիմել են ՀՌՀ—ի լիցենզիայի մրցույթին, որի արդյունքները պարզ կլինեն հունվարի 15-ին։ Ըստ էության, որոշ հեռուստաընկերություններ կփակվեն։ Հ1-ը կշարունակի արտոնյալ լինել։ Ինչի՞ կհանգեցնի այս դիսբալանսը և ինչպե՞ս կանդրադառնա գովազդային շուկայի վրա։
Հեռուստատեսային գովազդը հիմնված է չափումների վրա: Գովազդը՝ ըստ նպատակային լսարանների տեղադրվում է այնտեղ, որտեղ ըստ չափումների հավաքվում է տվյալ ապրանքի կամ ծառայության լսարանը:
Կլինի X TV-ն, թե Y TV, որոշ դեպքերում այնքան էլ կարևոր չէ: Կարևոր է վարկանիշը՝ ռեյտինգը:
Գումար կորցնելը վատ է, բայց առավել վատ է վստահելի գործընկեր կորցնելը։ Գովազդային ընկերությունների կողմից ի՞նչ մեխանիզմներ ու սկզբունքներ են գործի դրվում այս պայմաններում գոյատևելու, գովազդային հարթակները և գովազդատուներին չկորցնելու համար։
Գովազդային գործակալության առաքելություններից ամենակարևորն էլ այն է, որ ցանկացած իրավիճակում գտնի տակտիկական այլ լուծումներ: Դրանով է գովազդային գործակալությունն արժևորվում և այս պարագայում, եթե ճիշտ ռազմավարության է տանում գործակալությունը, գործընկեր կորցնելու վտանգ բոլորովին չկա, այլ ընդհակառակը, այս իրավիճակում կգան նոր պատվիրատուներ, որոնք կգիտակցեն գովազդի կարևորությունը և կգան այլոք, որոնց գործակալությունը ճկուն չէ ներքին և արտաքին ազդակների պայմաններում։
